Na co patrzy system? Jak to patrzenie odsłania sam system?
W Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej przechowywanych jest blisko 40 milionów fotografii. Znajdziemy tam zdjęcia spraw ważnych dla polskiej historii, jak i dowody banalności ludzkich działań, małych przestępstw czy niesubordynacji. Ich wspólnym mianownikiem jest przemoc. Przemoc wyrażona spojrzeniem agenta systemu.
Z perspektywy aparatu opresji wszystko jest ciekawe i ważne, nic nie jest na tyle nieistotne, aby można to było pominąć. Tak jak wszystkie sprawy związane z pamięcią i w tym przypadku natkniemy się na to, co jest wyparte i niewygodne. Dlatego przemilczenie jest tak niezwykle istotnym tropem, bo to, co nieudokumentowane, może być zwyczajnie niebezpieczne.
Ta wystawa to kolejna próba zadania pytań o historię, pamięć i naszą przeszłość. Książka „How to look natural in photos” autorstwa Beaty Barteckiej i Łukasza Rusznicy jest częścią prezentowanej wystawy.
ŁUKASZ RUSZNICA
Łukasz Rusznica (1980) fotograf i kurator, w praktyce artystycznej skupiony głównie na książce fotograficznej. Prowadzi wydawnictwo Archiwum Słońca we Wrocławiu.
TOMASZ STEMPOWSKI
Tomasz Stempowski (1971) historyk i archiwista IPN, autor i współautor artykułów i wydawnictw książkowych, m.in.: Piaszczyste drogi karpatczyków. Fotografie kpt. Karola Angermana z lat 1940‒1944, Zbiór fotografii Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Polskie drogi przez Szwajcarię. Losy żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych 1940–1945 na fotografiach ze zbiorów Muzeum Polskiego w Rapperswilu, Oblężenie Warszawy w fotografii Juliena Bryana, Kariera SS-Oberscharführera Hermanna Baltruschata 1939–1943. Album fotograficzny funkcjonariusza Einsatzgruppe i Geheime Staatspolizei na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy, Prawo w filmie. Prowadzi bloga o fotografii historycznej – fototekst.pl
Kurator: Łukasz Rusznica
Teksty towarzyszące wystawie: Tomasz Stempowski, Łukasz Rusznica
Tłumaczenie: Aleksandra Szymczyk
Ekspozycję wystawy w Galerii Sztuki Rzeczna zrealizowano dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura – Interwencje. Edycja 2024.