Zapraszamy na wykład dra Sławomira Pastuszki: „Dziedzictwo zachowane: znaki zodiaku w malarstwie synagogalnym w Polsce”.
Symbolika motywów w żydowskiej twórczości widoczna jest w wielu elementach dziedzictwa tego narodu. Choć wydarzenia pierwszej połowy XX wieku zniszczyły ogromne ilości dorobku kultury materialnej Żydów, to miejsca i dzieła, które zachowały się do dziś, nie przestają ciekawić i zachwycać. Na ścianach synagog spodziewamy się zobaczyć wzory ornamentalne, przedstawienia menor czy scen historycznych i biblijnych, dlatego też zupełnie zaskakującym bywa widok… znaków zodiaku. Ich przedstawienie związane jest z miesiącami kalendarza żydowskiego. Jak to się jednak stało, że obok powszechnie znanych znaków zodiaku znajdują się także krokodyl czy centaur? O tym wszystkim opowie dr Sławomir Pastuszka!
O prowadzącym:
dr Sławomir Pastuszka jest historykiem-judaistą, genealogiem, nauczycielem i społecznikiem. Choć jest człowiekiem bardzo młodym, ma na swoim koncie spory dorobek naukowy w postaci 9 książek i ponad 150 artykułów, oraz niepoliczalną ilość oprowadzań i wykładów, dotyczących przede wszystkim kultury, sztuki, tradycji, życia i społeczności Żydów Górnośląskich. Jego pasją jest renowacja starych żydowskich cmentarzy i przywracanie pamięci osobom, które zostały na nich pochowane. Od wielu lat współpracuje przy różnych wydarzeniach i inicjatywach na rzecz dziedzictwa kulturowego Żydów. Od najmłodszych lat angażuje się w życie społeczne, religijne i kulturalne społeczności żydowskiej w Polsce. Jest członkiem Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach, działającego w jej ramach bractwa Chewra Kadisza, a także Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce.
Za swoją działalność został doceniony w Pszczynie otrzymując m.in. statuetki: Wolontariusza Roku, Pszczyńskiego Wybrańca, Nagrodę Starosty Pszczyńskiego w dziedzinie kultury oraz Nagrodę Fundacji POLCUL im. Jerzego Bonieckiego. W 2016 roku otrzymał nominację do prestiżowej Nagrody POLIN przyznawanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich.
Wykład jest realizowany w ramach Akcji Żonkile, pielęgnującej pamięć o wybuchu powstania w getcie warszawskim, które odbyło się 19 kwietnia 1943 roku. Organizatorem Akcji Żonkile jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Wykład odbędzie się w piątek, 19 kwietnia 2024 r., o godz. 17:30 w Galerii Sztuki Rzeczna, przy ul. Rzecznej 1 w Rybniku.
Wstęp jest bezpłatny.
Obowiązuje limit miejsc. Wejściówki do odebrania w kasie Galerii Sztuki Rzeczna.
Zapraszamy na prezentację autorską Joanny Szpak-Ostachowskiej, twórczyni dokumentalnego projektu fotograficznego „Miasteczko”, która opowie o swoim działaniu w kontekście zdjęć wykonanych w 62 miasteczkach, w których przed wojną mieszkała społeczność żydowska. I choć każdy z nas gdzieś podskórnie wyczuwa, co mogło stać się z mieszkankami i mieszkańcami tych miejsc, to czy zastanawiamy się, co stało się z ich domostwami, sklepami, bożnicami? Czy zawsze wiemy, na co faktycznie patrzymy?
Autorka tak pisze o projekcie:
„Ulica mojego dzieciństwa była jedną z ulic getta. Stłoczono w nim w czasie wojny około dziewięciu tysięcy Żydów. Część z nich zginęła na miejscu, większość wywieziono do obozu zagłady w Treblince. W „moim” miasteczku ludność żydowska przed wojną stanowiła sześćdziesiąt procent społeczności. Niby to już historia: wojna, Polacy, Żydzi, Niemcy, Zagłada. Nienawiść, obojętność, czasem bohaterstwo. Przejęcie mienia, wstyd i na końcu milczenie. Pamięć/niepamięć.”
O prowadzącej:
Joanna Szpak-Ostachowska jest fotografką, aktywistką, edukatorką. Absolwentka polonistyki i animacji kultury Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła Program Mentorski Sputnik Photos (2019/2020). Laureatka sekcji ShowOFF Miesiąca Fotografii w Krakowie (2020). Autorka książki fotograficznej „Chwasty” nagrodzonej w konkursie Fotograficzna Publikacja Roku 2020. Jej prace z cyklu „Części wspólne” zostały zakupione do zbiorów fotografii współczesnej Muzeum Warszawy (2022). Prezentowała swoje cykle w Witrynie Artystycznej na Chłodnej 20 (Warszawa, 2023) w Galerii Przy Kozach (Warszawa, 2021), w Galerii Miejskiej Ratusz (Zamość, 2021), na wystawie „Rok Niespokojnego Słońca” (Łódź, 2021), podczas akcji „Roślinne historie” (Warszawa, 2021), podczas Rybnik Foto Festivalu (2021), na Photo Art Festivalu (Bielsko-Biała, 2019) i w ramach akcji „Wystaw się” w CSW (Toruń, 2015). Laureatka konkursu IGPOTY (Londyn, 2017) oraz „Miejsca codzienności” Galerii Arsenał i Ostrov (Poznań, 2019). Prowadzi autorskie zajęcia fotograficzne „W cyklu fotografii” w Służewskim Domu Kultury w Warszawie.
Spotkanie odbędzie się 18 kwietnia 2024, o godz. 18:00 w Galerii Sztuki Rzeczna, ul. Rzeczna 1 w Rybniku. Potrwa ok. 1 godziny. Wstęp jest bezpłatny.
Obowiązuje limit miejsc. Wejściówki do odebrania w kasie Galerii Sztuki Rzeczna.
Zapraszamy na wykład Małgorzaty Płoszaj „Opowieść z Szuflady Małgosi. O przedwojennym Rybniku, miłości i getcie, czyli historia rodziny Priesterów.”
Znana z pasji do odkrywania lokalnych historii Małgosia Płoszaj opowie o zwykłych-niezwykłych losach żydowskiej rodziny Priesterów. Smutki przeplatające się z miłością, kamienice na rybnickim Rynku i podróż rodzinnego albumu ze zdjęciami z Rybnika do Kanady oraz śmietnik wyprodukowany przez Hutę Silesia w warszawskim getcie to tylko niektóre wątki tej opowieści…
O prowadzącej:
Małgorzata Płoszaj jest rybniczanką, przewodniczką po Rybniku, autorką bloga „Szuflada Małgosi” i książki „Piękni i młodzi. Opowieści o rybnickich Żydach z szuflady Małgosi”. Jako pasjonatka lokalnej historii odkrywa na nowo dziedzictwo Żydów górnośląskich naszego regionu, przywracając wymazaną przez II wojnę światową pamięć o konkretnych osobach i rodzinach, które przed 1939 rokiem tworzyły naszą rybnicką społeczność. Swoją pasją i wiedzą dzieli się podczas spotkań, wykładów i spacerów historycznych. Współpracowała z Domem Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach oraz z portalem „Wirtualny Sztetl”. W ramach uznania swych działań otrzymała przyznany przez Ambasadora Izraela oraz Żydowski Instytut Historyczny dyplomu za ratowanie dziedzictwa żydowskiego (2010 r.) oraz nagrodę Prezydenta Miasta Rybnika w dziedzinie kultury za przywracanie pamięci o różnorodności etnicznej miasta (2020 r.).
Wykład potrwa ok. 1,5 h.
Wykład odbędzie się 16 kwietnia 2024, o godz. 10:00 w Galerii Sztuki Rzeczna, ul. Rzeczna 1 w Rybniku
Wstęp jest bezpłatny.
Obowiązuje limit miejsc. Wejściówki do odebrania w kasie Galerii Sztuki Rzeczna.
Z dumą informujemy, że #GaleriaRzeczna uczestniczy w Akcji Żonkile, organizowanej przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Akcja upamiętnia wybuch powstania w getcie warszawskim 19 kwietnia 1943 roku. Jej celem jest zachowanie pamięci o wydarzeniach tamtych dni, upamiętnienie osób walczących o wolność i człowieczeństwo, ale też przypominanie, jak kruchą wartością jest pokój.
Tak o tegorocznej akcji piszą sami organizatorzy: „Powstanie i wojnę przeżyła zaledwie garstka Żydówek i Żydów. Wśród nich był Marek Edelman i to właśnie od jego gestu – składania każdego 19 kwietnia żółtych kwiatów pod pomnikiem Bohaterów Getta – wziął się symbol akcji.
Nasze [papierowe] żonkile nawiązują do tej tradycji. Nosząc je, pokazujemy, że łączy nas pamięć o walczących, a także około pięćdziesięciu tysiącach ukrywających się w ruinach getta cywilach w 1943 roku. Nie mają one na celu poparcia dla żadnej ideologii, państwa czy narodu, są wyrazem naszej pamięci o tych, którzy w beznadziejnej sytuacji walczyli o człowieczeństwo.
W 81. rocznicę powstania w getcie warszawskim w ramach akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile podejmujemy temat pamięci. Zastanowimy się, co pamięć współcześnie oznacza i jakie zadanie do wykonania zostawiają nam ostatni świadkowie Zagłady.”
W ramach Akcji Żonkile organizujemy wykładowe spotkania prowadzone przez znakomite ekspertki i eksperta, twórcze spotkanie z historią dla młodzieży oraz niespodziankę, którą zdradzimy już wkrótce! Poszczególne wydarzenia będą opisane w osobnych newsach.
Wszystkie spotkania w ramach Akcji Żonkile będą u nas bezpłatne. Już teraz gorąco zapraszamy!